WDZIĘCZNOŚĆ NA CO DZIEŃ. PORADNIK DLA RODZICÓW

Pracując z rodzicami małych i większych dzieci oraz podczas współpracy z przedszkolami hasło wdzięczność wraca jak bumerang. Rodzice są zrozpaczeni, bo nie wiedzą jak nauczyć dziecko wdzięczności, nie chcą wyjść na egoistycznych rodziców, którzy wychowują egoistyczne dziecko.

Dlaczego okazywanie wdzięczności jest ważne?

Zacznijmy od tego dlaczego umiejętność bycia wdzięcznym jest w ogóle ważna.

Osoby, które potrafią dostrzegać dobrze rzeczy, są bardziej zadowolone z własnego życia i z rzeczy, które osiągnęli.

Bycie wdzięcznym to właśnie ta umiejętność życia tu i teraz i cieszenia się z tego co mamy i co się nam przytrafiło.

Wdzięczność to rozumienie, że to co mam, to, co dostałem jest ważne.  Pomyślcie sami – gdyby ludzie na świecie zatrzymali się w miejscu i zapytali siebie co dostali od losu, od innych ludzi, co mają teraz?

Kiedy ja pytam o to w swoim gabinecie często słyszę odpowiedzi związane z najważniejszymi wartościami: jestem wdzięczna za miłość mojego męża, za narodziny moich dzieci, za zdrowie, za to, że możemy pojechać na wakacje. Niestety w codziennym życiu zapominamy o tym, co mamy.  Może też nie jesteśmy nauczeni odczuwania wdzięczności  z codziennych zdarzeń.

Jak nauczyć dziecko wdzięczności w codziennym życiu?

1. Bądź autentycznym modelem!

„Funkcjonujemy z ukrytymi założeniami, że pewne rzeczy są normalne i wręcz nie wypada za nie dziękować. Są po prostu czyimś obowiązkiem…”

Najważniejszą zasadą wychowania dziecka jest to, że to my – rodzice, opiekunowie stanowimy model, z którego dzieci czerpią wiedzę.

Dlatego najpierw zastanów się nad tym, jak ty wyrażasz wdzięczność, czy jesteś wdzięczna/y za to, co masz, za to kim jesteś, za to co zdobyłaś/eś w życiu? Czy wręcz odwrotnie: żałujesz, że nie masz odpowiedniego samochodu, że mogłabyś mieć ładniejsze nogi…ładniejszy, większy dom, lepszą pracę….

Twoje dziecko widzi i słucha  Ciebie, nieświadomie możesz zaimplementować mu pewne zachowania, które potem będą przejawem barku wdzięczności do siebie samego oraz do otoczenia.

2. Zacznij od siebie.

To brzmi prosto – okazuj wdzięczność innym ludziom!

Zastanów się nad swoimi relacjami z bliskimi ci osobami. Czy mówisz im dziękuję,  np. za ugotowanie obiadu, za przyniesienie herbaty, za umycie naczyń.

Funkcjonujemy z ukrytymi założeniami, że pewne rzeczy są normalne i wręcz nie wypada za nie dziękować. Są po po prostu czyimś obowiązkiem…

Dziecko słysząc jak rodzic mówi dziękuję za każdą rzecz,  za każdą sprawę – nawet banalną – uczy się robić tak samo.  Uczy się dostrzegać fakt, że ktoś robi coś dla nas, bo chce, bo nas kocha, bo jest dobry…

Powiedz do swojego partnera, rodzica, przyjaciela: „Dziękuję Ci, że zmyłeś naczynia”, ..”.że zadzwoniłeś, to jest dla mnie ważne”. Pocałuj, okaż czułość. Kiedy twoje dziecko coś ci przyniesie, poda albo zrobi – podziękuj mu. „Dziękuję kochanie, że poukładałeś buciki”. I przytul dziecko.

W ten sposób nie tylko znacznie poprawisz relacje rodzinne, ale też nauczysz swoje dziecko, że jeżeli ktoś coś robi dla nas, to dlatego, że chce i jesteśmy mu za to wdzięczni.

Dlatego też naukę wdzięczności zacznij od siebie i swojego środowiska. Nie nauczysz dziecka wartości, jeżeli sam/a nie będziesz nimi żyć.

3. Buduj samoocenę swojego dziecka!

Mów dziecku codziennie, jaka/i jesteś z niego dumna/y.  mów mu, że jest piękne, mądre i tyle rzeczy potrafi zrobić –  buduj i wzmacniaj jego poczucie własnej wartości. Wtedy i wdzięczność będzie dla niego naturalna.

4. Pokazuj konkretne sposoby!

Zachęcaj  dziecko  do dziękowania  za każdy otrzymany prezent, wykonaną czynność, za pomoc okazaną przez innego człowieka,  a także za miłe słowo. Pokaż mu jak odbierać komplementy. Powiedz: „Kiedy ktoś powie Ci np. Jaką masz ładną sukienkę, albo jak dziś szybko biegałaś  – odpowiedz mu: „Dziękuję za komplement”, „Dziękuję, że mi to mówisz”

Pokazuj dziecku jak dziękować w różnych sytuacjach. Gdy jesteście w sklepie i ktoś daje Twojemu dziecku balonik, możesz podpowiedzieć swojemu maluchowi: „Podziękuj Pani za miły prezent”.

„Podziękuj Panu za to, że pomógł Ci wejść na huśtawkę”. Uśmiechnij się przy tym. Okazuj pozytywne emocje, bo dziecko będzie się uczyło, że to jest dobre i serdeczne zachowanie. Wdzięczność będzie mu się kojarzyła z czymś przyjemnym. Z dawaniem innym radości.

Im dziecko starsze, tym więcej spraw możesz mu tłumaczyć: „Podziękuj dziadkowi za kieszonkowe, to bardzo miło z jego strony, że pomyślał o tobie”.

5. Ucz wypełniania obowiązków.

Ustal zasady domowe, pokaż, że każdy ma jakieś obowiązki. Wdrażaj do sprzątania swojego pokoju, zbierania zabawek, samodzielnego rozbierania się. Uczysz dziecko rozumienia, że to nie jest obowiązek rodzica czy niani sprzątać po dzieciach. Pokazuj mu, że sprzątanie wymaga wysiłku, nie jest łatwe. Dzięki temu nauczysz swoje dziecko szacunku do pracy swojej własnej i innych osób. A kiedy ktoś rozumie ile wysiłku trzeba włożyć w wykonanie danej czynności, tym bardziej jest wdzięczny, gdy ktoś zrobi coś dla niego lub mu pomoże.

6. Zachęcaj do odkładania pieniędzy na konkretny cel.

Motywuj do zbierania funduszy na zabawkę, ubranie, na nowy plecak czy maskotkę. Uczysz w ten sposób wartości pieniądza, rozumienia tego, że jeżeli ty coś kupujesz dziecku, to wymaga to wysiłku. 

Dzięki temu dziecko nie nabywa postawy roszczeniowej. To mi się należy. Ta gra, sukienka, zabawka, laptop mi się należy…

Trud i zaangażowanie włożone w zdobycie nowych puzzli albo maskotki pomogą mu  również docenić wartość przedmiotu.

Wszystko to, co zdobywamy sami, co jest okupione naszym wysiłkiem, jest dla nas znacznie cenniejsze. Osobiste zaangażowanie zmienia drastycznie naszą perspektywę. (oczywiście nie znaczy to, ze dziecko ma na wszystko sobie zapracować.  Racjonalne myślenie podpowie nam na co dziecko może zbierać, a co warto mu kupić).

7. Angażuj swoje pociechy we wspólne prace domowe!

Pozwól dzieciom pomagać w gotowaniu, sprzątaniu, pieczeniu czy grabieniu liści. W ten sposób doświadczają ile dana rzecz wymaga wysiłku, zaangażowania i  poświęcenia  wolnego czasu.

Będą lepiej rozumiały i doceniały Twój wkład w prace domowe. To kolejna lekcja szacunku dla czyjejś pracy.

8. Wzmacniaj wdzięczność.

Jak nauczyć dziecko wdzięczności wobec innych osób czy sytuacji w życiu? Zabaw się z dzieckiem w „projekt wdzięczności”. Upiecz wspólnie z maluchem specjalne babeczki dla specjalnych ludzi. Dla strażaków, dla kogoś w lokalnej społeczności, kto pomaga innym . Będzie to podziękowanie za to, ze robią coś dobrego dla innych. Wspólnie ze swoją pociechą zanieś wasze specjalne wypieki i powiedz wraz z dzieckiem: Dziękujemy…że o nas dbacie, …..że pomagacie zwierzętom….

Zachęć dziecko, aby zrobiło coś miłego dla specjalnej osoby np. dla taty.  Niech to będzie forma podziękowania za coś, co zrobił dla rodziny. Np. za  to, że zorganizował dla nas wycieczkę, za to że opiekował się  babcią….. Powody znajdziesz każdego dnia.

9. Bierz udział w akcjach charytatywnych.

Zachęcaj i wzmacniaj okazywanie wdzięczności poprzez udział w akcjach charytatywnych. Podaruj swoje ubrania innym potrzebującym, uzgodnij z dzieckiem czy chciałoby się podzielić swoją zabawką, albo oddać nieużywane przedmioty innym, potrzebującym dzieciom.

To zainspiruje Twoje dziecko do dawania, ale też do zrozumienia, że nie każde dziecko ma takie rzeczy jakie mam ja. Nauczymy dzieci, że można się dzielić z innymi, którzy są potrzebujący, ale również  likwidujemy ukryte założenie, że posiadanie pewnych dóbr jest normą, pewną koniecznością.

10. Naucz się odmawiać.

Jako rodzic musisz nauczyć się odmawiać. 

Tłumacz swojemu dziecku dlaczego nie kupisz kolejnej zabawki czy słodyczy. Rób to ze spokojem, ciepłem i empatią. Wytłumacz, że dana rzecz jest za droga lub  że dziecko ma już podobne rzeczy w swoim pokoju. W zamian zaproponuj kupienie zabawki na specjalną okazję, np. na urodziny.

11. Baw się!

Nauka wdzięczności to nie tylko częste powtarzanie o dziękowaniu czy wspólne realizowanie obowiązków. Zachęcanie do wdzięczności może być dobrą zabawą. Możesz wykonać „plansze wdzięczności” i wstawiać słoneczka osobom, którym ty i twoja rodzina chcecie podziękować w danym dniu.

Stwórz rytuał dziękowania w zabawach, pieszczotach, piosenkach. Mów: dziękuję za te nóżki, które tak dzielnie biegają, dziękuję za rączki, które dziś pięknie układały zabawki…

Bądź cierpliwa/y – wdzięczności dziecko nie nauczy się w jedną noc, ale sukcesywne pokazywanie świata wdzięczności pozwoli wam wykształcić u waszego dziecka tę, jakże niezwykle ważną cechę.

Sylwia Stefańczyk

Nazywam się Sylwia Stefańczyk, jestem psychologiem oraz pedagogiem specjalnym. Od 8 lat pracuję z dziećmi i dorosłymi jako terapeuta, pedagog, trener. Prowadzę bloga Enklawa Rozwoju, którego celem jest pomoc drugiemu człowiekowi.

W 2014 r. stworzyłam firmę rodzinną LUNDI – Zabawki Edukacyjne. Projektujemy i tworzymy zabawki edukacyjne i materiały terapeutyczne dla dzieci.

Na tym blogu znajdziesz porady, inspiracje, nowe pomysły i sporą dawkę wartościowej wiedzy. Chcę, żeby ten blog był miejscem, gdzie warto zajrzeć, porozmawiać, dowiedzieć się o sposobach skutecznego wychowywania dzieci i radzenia sobie z różnymi trudnościami. Chcę dzielić się swoją wiedzą, bo wiem, że dzięki temu możemy budować szczęśliwe, spokojne i spełnione rodziny.

Więcej o mnie przeczytasz na mojej stronie internetowej: www.sylwiastefanczyk.pl.